नमस्कार मित्रांनो! देशातील लाखो गरीब आणि गरजू कुटुंबांना आपलं स्वतःचं घर मिळावं, यासाठी केंद्र सरकारने आणि राज्य सरकारांनी विविध घरकुल योजना सुरू केल्या आहेत. या योजनांमधून गरीब, भूमिहीन, आणि गरजू नागरिकांना स्वस्त दरात किंवा मोफत घरकुल मिळवण्याची संधी दिली जाते. मात्र, या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी काही महत्त्वाची कागदपत्रं असणे अत्यंत आवश्यक आहे. ही कागदपत्रे आपल्या जवळ नसेल, तर आपण या योजनांचा लाभ घेऊच शकत नाही. त्यामुळे जर तुम्हाला घरकुल योजनेसाठी अर्ज करायचा असेल, तर खाली दिलेली कागदपत्रांची यादी नीट लक्षात घ्या. ही माहिती तुम्हाला संपूर्ण मार्गदर्शन करेल आणि तुम्ही घरी बसूनसुद्धा घरकुलसाठी अर्ज करू शकाल.
या लेखात आपण घरकुल योजनेसाठी लागणाऱ्या ५ मुख्य कागदपत्रांची सविस्तर माहिती पाहणार आहोत. या कागदपत्रांशिवाय अर्ज करण्याची प्रक्रिया पूर्ण होऊ शकत नाही. ही माहिती सध्या अर्ज सुरू असलेल्या योजनांसाठी देखील उपयुक्त आहे. चला तर मग ही सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
१. आधार कार्ड – ओळखीचा प्रमुख पुरावा
घरकुल योजनेसाठी सर्वात महत्त्वाचं आणि मूलभूत कागदपत्र म्हणजे आधार कार्ड. हे कार्ड नागरिकाच्या ओळखीचा अधिकृत पुरावा मानला जातो. अर्जदाराचं संपूर्ण नाव, जन्मतारीख, पत्ता आणि आधार क्रमांक या कार्डावर नमूद असतो. याशिवाय आधार कार्ड बँक खात्याशी लिंक असणं देखील आवश्यक आहे, कारण सरकारी अनुदान हे थेट बँक खात्यात पाठवले जाते. जर तुमचं आधार कार्ड अपडेट नसेल, तर ते जवळच्या आधार केंद्रावर जाऊन लवकरात लवकर अपडेट करून घ्या.
२. पत्त्याचा पुरावा – रेशन कार्ड, मतदान ओळखपत्र किंवा वीजबिल
दुसरं महत्त्वाचं कागदपत्र म्हणजे तुमच्या पत्त्याचा पुरावा. सरकारकडे तुमचा रहिवासी पत्ता काय आहे, हे दाखवणं गरजेचं असतं. यासाठी तुम्ही खालीलपैकी एक कागदपत्र देऊ शकता:
* रेशन कार्ड
* मतदान ओळखपत्र (Voter ID)
* वीजबिल (Electricity Bill)
या तीनपैकी एक दस्तऐवज पुरावा म्हणून मान्य केला जातो. यात दिलेला पत्ता तुमच्या आधार कार्डावरील पत्त्याशी जुळणं फायदेशीर ठरतं.
३. बँक पासबुक – आर्थिक व्यवहाराचा पुरावा
तिसरं आवश्यक कागदपत्र म्हणजे बँकेचं पासबुक किंवा बँक खाते तपशील. तुमचं बँक खाते सक्रिय असणं आवश्यक आहे आणि ते आधारशी लिंक असणंही महत्त्वाचं आहे. योजनेअंतर्गत मिळणारे अनुदान किंवा आर्थिक मदत ही थेट तुमच्या बँक खात्यात जमा केली जाते. त्यामुळे बँकेचे खात्याचे तपशील बरोबर असणे गरजेचे आहे. बँकेचे पासबुक किंवा खात्याचा स्टेटमेंट ही कागदपत्रे आपण जोडावी.
४. नमुना क्रमांक ८ किंवा भूमिहीन प्रमाणपत्र – मालमत्तेची स्थिती
चौथं कागदपत्र म्हणजे नमुना क्रमांक ८ किंवा भूमिहीन प्रमाणपत्र. जर तुमच्या नावावर शेती किंवा घरासाठी जमीन असेल, तर त्याचा पुरावा म्हणून नमुना ८ आवश्यक आहे. हे प्रमाणपत्र तलाठी कार्यालयामधून मिळते. परंतु जर तुमच्याकडे कोणतीही जमीन नसेल, तर भूमिहीन प्रमाणपत्र घेणं आवश्यक आहे. हे प्रमाणपत्रसुद्धा तलाठ्याकडून मिळतं. हे दस्तऐवज तुमची मालकी स्पष्ट करण्यासाठी आवश्यक असते, ज्यामुळे अधिकाऱ्यांना तुमची पात्रता समजते.
५. जॉब कार्ड – मनरेगाच्या अंतर्गत कामाचा पुरावा
पाचवं आणि शेवटचं महत्त्वाचं कागदपत्र म्हणजे जॉब कार्ड. हे कार्ड मनरेगा (Mahatma Gandhi National Rural Employment Guarantee Act – MGNREGA) अंतर्गत दिलं जातं. जर तुम्ही ग्रामीण भागात राहत असाल, तर हे कार्ड तुमच्याकडे असणं अनिवार्य आहे. जॉब कार्ड तुम्हाला ग्रामपंचायत कार्यालयामधून किंवा मनरेगाच्या कार्यालयातून मिळू शकतं. या कार्डामुळे शासनाला समजतं की, अर्जदार शासनाच्या कामांमध्ये सक्रिय आहे आणि रोजंदारीवर काम करत आहे. यामुळे लाभ पात्रतेची पुष्टी होते.
अर्ज करण्याची प्रक्रिया
जर तुमच्याकडे वरील सर्व पाच कागदपत्रं असतील, तर तुम्ही घरकुल योजनेसाठी सहजपणे अर्ज करू शकता. सध्या अर्ज प्रक्रिया ऑनलाईन पद्धतीने देखील केली जाते. म्हणजे तुम्ही तुमच्या मोबाईलमधून घरबसल्या अर्ज करू शकता. यासाठी संबंधित पोर्टलवर जाऊन अर्ज करावा लागतो. अर्ज करताना सर्व कागदपत्रांची छायाप्रती (स्कॅन करून) अपलोड करावी लागते.
महत्त्वाचे सूचनाः
* अर्ज करताना सर्व माहिती बरोबर भरा. चुकीची माहिती दिल्यास अर्ज फेटाळला जाऊ शकतो.
* कागदपत्रे स्वच्छ आणि स्पष्ट असावीत.
* सर्व माहिती आधार कार्डाशी सुसंगत असावी.
* बँक खाते डीबीटी (Direct Benefit Transfer) साठी अ‍ॅक्टिव्ह असणे गरजेचे आहे.