शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्वाची माहिती: १ जून २०२५ पासून ‘शेतकरी ओळखपत्र’ नसल्यास योजना लाभ बंद! देशात शेतकऱ्यांसाठी केंद्र आणि राज्य सरकार विविध योजना राबवत असतात. या योजनांचा उद्देश आहे शेतकऱ्यांच्या जीवनमानात सुधारणा करणे, शेती उत्पादन वाढवणे आणि शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत करणे. मात्र, सरकारने आता या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी एक महत्त्वाची अट लागू केली आहे. १ जून २०२५ पासून ज्या शेतकऱ्यांकडे ‘शेतकरी ओळखपत्र’ (Farmer Unique ID Card) नाही, त्यांना कोणत्याही सरकारी शेती योजना, अनुदान, कर्जमाफी, किंवा मदतीचा लाभ मिळणार नाही. यामुळे शेतकऱ्यांसाठी ही बातमी अत्यंत गंभीर ठरली आहे.
शेतकरी ओळखपत्र म्हणजे काय?
शेतकरी ओळखपत्र हे शेतकऱ्यांच्या ओळखीचे एक महत्त्वाचे दस्तऐवज आहे. हे युनिक आयडी कार्ड शेतकऱ्यांच्या नावावर जारी केले जाते, ज्यात त्यांचा आधार कार्ड नंबर, नाव, गाव, जमिनीची माहिती, सातबारा उतारा, मोबाइल नंबर अशा सर्व माहितीचा समावेश असतो. सरकारसाठी हे कार्ड शेतकऱ्यांना विविध योजनांचा लाभ दिला जातो का याची नोंद ठेवण्यास मदत करते.
३१ मे २०२५ – अंतिम मुदत
सरकारने शेतकऱ्यांना ‘शेतकरी ओळखपत्र’ काढण्यासाठी अंतिम तारीख ३१ मे २०५२ दिली आहे. त्यानंतर कोणताही अर्ज स्वीकारला जाणार नाही. या मुदतीत जर तुम्ही आपले शेतकरी ओळखपत्र काढले नसेल, तर तुम्हाला आगामी योजना व अनुदानांपासून वंचित रहावे लागू शकते. सध्या या मुदतीबाबत कोणतीही वाढ होणार असल्याचे सरकारकडून काहीही संकेत नाहीत. त्यामुळे वेळेवर हे कार्ड मिळवणे खूप गरजेचे आहे.
कोणत्या योजना या ओळखपत्रावर अवलंबून आहेत?
शेतकरी ओळखपत्र नसल्यास खालील प्रमुख योजनांचा लाभ घेता येणार नाही:
पीएम किसान सन्मान निधी योजना: केंद्र सरकारची ही योजना शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत करते.
शेतकरी महा सन्मान निधी योजना: राज्य सरकारद्वारे राबवली जाणारी योजना.
पिक विमा योजना: पीक नुकसान झाल्यास भरपाई मिळते.
खत अनुदान योजना: खत खरेदीवर अनुदान मिळते.
सिंचन सुविधा योजना: सिंचनासाठी मदत.
कर्जमाफी योजना: शेतकऱ्यांचे कर्ज माफ होते.
कृषी उपकरणांसाठी सबसिडी योजना: नवीन उपकरण खरेदीसाठी मदत.
हे फक्त काही उदाहरणे आहेत, पण जवळपास सर्व सरकारी योजनांचा लाभ शेतकरी ओळखपत्रावर आधारित आहे.
शेतकरी ओळखपत्र कसे मिळवायचे?
शेतकऱ्यांसाठी हे ओळखपत्र मिळवणे सोपे आहे. यासाठी दोन मुख्य मार्ग आहेत:
1. ऑनलाइन अर्ज: सरकारच्या अधिकृत वेबसाईटवर किंवा मोबाइल अॅपवर आपला अर्ज भरता येतो. आधार कार्ड, जमीन कागदपत्रे आणि इतर आवश्यक माहिती देऊन अर्ज करता येतो.
2. गावातील CSC केंद्र: गावातील कॉमन सर्विस सेंटर (CSC) मध्ये जाऊन मदत घेऊ शकता. इथे कर्मचारी तुम्हाला अर्ज भरण्यात आणि दस्तऐवज जमा करण्यात मदत करतात.
ऑनलाइन अर्ज केल्यास त्याचा ट्रॅकिंग नंबर मिळतो, ज्याने अर्जाची स्थिती पाहता येते.
अर्ज भरल्यावर काय?
अर्ज भरल्यानंतर सरकारकडून तपासणी केली जाते. शेतकऱ्यांची माहिती शासकीय नोंदीशी जुळवून पाहिली जाते. योग्य आढळल्यास ‘शेतकरी ओळखपत्र’ जारी केले जाते. नंतर हा ओळखपत्र क्रमांक सातबारा उतारावर नोंदवणे अत्यंत गरजेचे आहे. म्हणजे शेतकऱ्याची ओळख योग्य प्रकारे नोंदलेली आहे, याची खात्री होते.
ऑनलाईन अर्ज केलेल्या शेतकऱ्यांसाठी दिलासा
ज्यांनी ऑनलाईन अर्ज केला आहे पण कार्ड अजून मिळालेले नाही, त्यांच्यासाठी सरकारने आश्वासन दिले आहे. १ जून २०२५ नंतरही ऑनलाईन अर्जदारांना योजना लाभात वंचित ठेवले जाणार नाही. याचा अर्थ असा की, अर्ज केल्यावर त्यांना पूर्ण योजना लाभ मिळेल, फक्त थोडा वेळ लागू शकतो. त्यामुळे अर्ज केल्यास घाबरण्याची गरज नाही.
जर ओळखपत्र नसेल तर काय?
जर शेतकऱ्यांकडे ‘शेतकरी ओळखपत्र’ नसेल, तर पुढील गोष्टी घडू शकतात:
कोणतीही नविन किंवा चालू योजना मिळणार नाही.
पीएम किसान सन्मान निधीचा लाभ थांबवला जाईल.
कर्जमाफी योजना लाभातून वंचित राहावे लागू शकते.
शेतीसाठी अनुदान किंवा मदत मिळणे कठीण होईल.
सरकारकडून दिल्या जाणाऱ्या इतर सुविधा बंद होऊ शकतात.
शेतकऱ्यांसाठी सल्ला
शेतकरी बांधवांनी हे ओळखपत्र लवकरात लवकर काढण्याचा निश्चय करावा. यासाठी तुमच्या गावातील कृषी विभाग, पंचायत कार्यालय किंवा CSC केंद्राशी संपर्क साधावा. ऑनलाईन अर्ज करता येत असल्याने घरबसल्या अर्ज भरता येतो. यामुळे वेळ वाचतो आणि काम सोपे होते. शेतकरी ओळखपत्र प्रणालीचा मुख्य उद्देश आहे योजनांचा फायदा गरजू शेतकऱ्यांपर्यंत योग्य वेळी पोहोचवणे. अनेक वेळा योजना लाभाचा गैरवापर होतो. अनेक शेतकऱ्यांचे डेटा एकत्रित ठेवणे हे महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून योजना नियोजन योग्य प्रकारे होईल आणि भ्रष्टाचार कमी होईल.
शेतकरी बांधवांनो, १ जून २०२५ नंतर शेतकरी ओळखपत्राशिवाय तुम्हाला कोणतीही सरकारी योजना मिळणार नाही, हे लक्षात ठेवा. त्यामुळे तुमचा अर्ज अजून नसेल तर लगेच अर्ज करा. अर्ज केल्यावर दिला गेलेला क्रमांक सातबारा उतारावर नोंदवा. यामुळे तुम्हाला कोणत्याही प्रकारची अडचण येणार नाही.
शेती आणि शेतकऱ्यांसाठी ह्या युगात आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर होतोय. त्यामुळे या ओळखपत्रामुळे तुमच्या मेहनतीला योग्य ओळख मिळेल आणि योजना लाभ वेगाने तुमच्यापर्यंत पोहोचतील.